B&B Klein groenbergen

Amsterdam- Rijnkanaal.

                                                                                       Bed & breakfast Klein Groenbergen, Leersum


Het Amsterdam-Rijnkanaal.

De Krommerijnstreek wordt vanaf 1931 resoluut gescheiden door de aanleg van het Amsterdam-Rijnkanaal, levensader van Amsterdam en het drukst bevaren kanaal ter wereld.

Je zou maar plotseling 7 km. of nog veel meer om moeten rijden om je buurvrouw te bezoeken omdat er toevallig een kanaal tussen de buurhuizen door gegraven wordt.

Hadden boeren en burgers in die tijd al inspraak, kregen zij een financiële vergoeding? Werden huis- en grondeigenaren uitgekocht? Kwam er veel protest in die tijd? Hoe werden aanwonende geïnformeerd? Hoe ging dat in de jaren 30 van de vorige eeuw?

Al in 1400 werden de Rijn en de Vecht door Amsterdamse schippers gebruikt om vracht richting Duitsland te vervoeren. Doordat o.a. de Vecht met lage bruggen en kleine sluizen de steeds grotere en zwaardere schepen niet meer kon verwerken was deze route op den duur niet langer aantrekkelijk. Na de aanleg van het Merwedekanaal in 1893 was het mogelijk om met meer en grotere schepen te varen. Na enkele decennia voldeed dit kanaal ook niet meer aan de eisen van die tijd en werd in 1931 besloten tot aanleg van een langer, breder en dieper kanaal: het Amsterdam-Rijnkanaal. Dit kanaal verbindt de Amsterdamse havens via Tiel en de rivier de Waal met het Ruhrgebied in Duitsland en is het drukst bevaren kanaal ter wereld.

Door tussen Amsterdam en de rivier de Lek het waterpeil op één niveau te brengen(-0,4 meter NAP) en daarmee de sluizen weg te laten kon een belangrijke winst op de vaartijd worden bereikt.

Het 72 kilometer lange kanaal werd ontworpen door  Anton Mussert, hoofdingenieur van de Utrechtse waterstaat. Later was Mussert oprichter en leider van de NSB in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog, van 1942 tot 1945 tevens leider van Nederland. In 1946 is Mussert ter dood veroordeeld  en geëxecuteerd.

Door de crisistijd en de daaropvolgende Tweede Wereldoorlog werd de aanleg van het kanaal ernstig vertraagd. Pas op 21 mei 1952 werd het kanaal door Koningin Juliana geopend.

Veerwagenpont                            

Ongemak voor o.a. boeren.  Het kanaal splitste o.a. de toenmalige gemeenten Houten en Schalkwijk in twee delen. Ook boeren werden door het kanaal van hun land afgesloten. Daarom werd in 1949 een veerwagenpont ingesteld. Deze veerwagen reed over een rails op de bodem van het kanaal naar de overkant en was vooral bedoeld voor boeren die ernstig gedupeerd waren. Op 1 november 1972 werd het veer, na verbreding van het kanaal, uit dienst genomen. De straatnaam Veerwagenweg herinnert nog
                                                      aan deze periode.


De voormalige aanlegplaatsen van de veerwagen bij Houten en Nieuwegein

Wie de Veerwagenweg uitrijdt, komt bij het Amsterdam-Rijnkanaal. De weg gaat hier naar rechts; de weg naar links loopt dood. De weg heeft hier ook een merkwaardig soort kromming. Op deze plek staat ook opeens een huis(1954) in een verder leeg landschap. De luchtfoto laat ook iets interessants zien; aan de andere zijde van het kanaal heeft de weg een zelfde verloop. Dit heeft dus alles te maken met de veerwagen die hier ooit een verbinding onderhield.

Het Amsterdam-Rijnkanaal kruist de Lek even voorbij Wijk bij Duurstede.  De waterstanden in het kanaal en de rivieren Lek en Rijn zijn nogal verschillend. Het verschil kan oplopen tot 6.40 meter. De Prinses Irenesluizen bij Wijk bij Duurstede en de Prinses Marijkesluizen bij Ravenswaay voorkomen een te hoge waterstand in het Amsterdam Rijnkanaal. Zij zijn gebouwd in 1952 en laten jaarlijks ca. 24.000 schepen door. Beide sluizen zijn geschikt gemaakt voor de grote
                                                      duwvaartschepen.

Verbreding. Het kanaal werd tussen 1956 en 1981 verbreed tot 110 - 130 meter en is ca. 6 meter diep. In 1981 is het opengesteld voor vierbaksduwvaart met een diepgang tot 4,20 meter. Ook werden verschillende (spoor) bruggen en sluizencomplexen verbreed /verlengd / vernieuwd.                                                                                      Vernieuwde Goyerbrug                                                      

                                                  Verbreding van Amsterdam Rijnkanaal.                                                                                                      

         

Eind jaren '60 en begin jaren '70 werd in dit kanaal volop gezwommen. Op zaterdagmiddag was dit een prachtige verzamelplek voor jeugd uit de hele regio. Met de top 40 van radio Veronica op de achtergrond (of voorgrond!) en in mijn herinnering altijd lange, warme zomers. Mooie jeugdherinneringen....................!!